Demans
Kişide ilerleyen yaş ile birlikte, beyinde birtakım değişiklikler sonucu oluşan bellekte bozulmanın (yakın döneme ait hafıza da güçlükler) yanı sıra, konuşma, söylenen şeyleri ya da daha önce bilinen şeyleri yapamama, çevresindeki eşya ve varlıkları tanıyamama, hesaplayamama, plan yapamama, sorunları çözememe, davranışları yeri geldiğinde sonlandıramama, uygun yargıda bulunamama gibi daha çok beynin frontal bölgesine ait becerilerde kayıplar ile kendini gösteren ilerleyici bir rahatsızlıktır.
Hangi yaş grubunda ne oranda görülmektedir?
65 yaş üzerindeki grubun % 2-4 ünde, 85 yaş üzerinde ise % 20 oranında görülmektedir.
Bu duruma neden olan rahatsızlıklar:
Yaklaşık olarak % 60 kadarı Alzheimer dediğimiz rahatsızlıktan dolayı, %10-20’si beyin damar hastalıkları ve tıkanmaları, tekrarlayan felçlerden ötürü, %10’u alkole bağlı, geri kalanı ise travma, ilaç zehirlenmeleri, kafa içindeki tümörler, apse ve diğer vücut hastalıkları (bazı vitamin eksiklikleri, troit, paratiroid, böbrek üstü bezleri, karaciğer, böbrek, hipofiz hastalıkları gibi ) sonrasında oluşmaktadır.
Riski arttıran etmenler:
İlerleyen yaş ( özellikle 75 yaş ve üzeri ), Alzheimer tipinde yakın akrabalarda risk artmaktadır. Damarsal tipte ise yüksek tansiyon, kalp-kapak hastalıkları, beslenme yetersizlikleri riski yükselmektedir.
Alzheimer tipi rahatsızlık neden olmaktadır?
Beyinde bulunan sinir hücrelerinin kaybı, bunların yerini iş görmeye uygun olmayan maddelerin alması ve sinir hücreleri arasındaki ilişkiyi sağlayan maddelerin üretiminde azalma olması ön planda diye düşünülmektedir. Bulaşıcı değildir nadir olarak 50 yaşlarda da görülmektedir. Çok yavaş ve sinsi bir seyir izlemektedir.
Demanslı bir hastaya yapacağınız yardımlar;
İlk olarak hastanın tek başına yaşamaması gerekmektedir.
Yanında yakınları kalmıyorsa, bir bakıcı bunmalıdır. Bakımından sorumlu kişi mutlaka demans konusunda bilgilendirilmeli ve karşılaşabilecekleri tehlikeler konusunda mutlaka uyarılmalıdır.
Hasta ile iletişim en üst düzeyde sağlanmalıdır. Olabildiğince konuşmaya, kendi düşünce ve hislerini anlatmaya çalışmalıdır.
Hasta yapamadıkları ve farklılıkları nedeniyle yargılanmamalıdır. Kendisinin yapabilecekleri işleri yapabilmeleri yönünden desteklenmelidirler.
Onun her işini sizin yapmanız uygun değildir.
Yemesi içmesi uyuması tuvalet alışkanlıkları, ilaçlarının alımı belirli bir düzen içinde olmalıdır.
Olabilecek değişikliklerde erken müdahale etmek gerekmektedir.
Hastanın bulunduğu mekan, oda, eşyalar ve giysilerinde değişikliler yapılmamalı, hasta alışkın olduğu düzen içinde yaşamalıdır.